รามนฺวยสมุพฺภูโต , ตทายุชฺฌ ปุราคโต;

ชคตี ปาลนาเมน, วิสฺสุโต ภูภุชตฺตโชฯ

[14]

รเณ วิกฺกมปณฺฑุตํ, ฆาตาเปตฺวา มหพฺพโล;

ตโต จตฺตาริ วสฺสานิ, รชฺชํ กาเรสิ โรหเณฯ

[15]

ตมฺปิ โจฬารเณ หนฺตฺวา, มเหสิํ ธีตรา สห;

วิตฺตสารญฺจ สากลํ, โจฬรฏฺฐมเปสยุํฯ

[16]

ราชา ปรกฺกโม นาม, ปณฺฑุราชสุโต ตโต;

อกา วสฺสทฺวยํ โจฬา, ฆาเตสุํ ตมฺปิ ยุชฺฌิยฯ

[17]

อิเม ภุสํ โลภพลาภิภูตา,

คตา อเสสา วิวสา วินาสํ;

อิจฺเจวมญฺญาย สทา สปญฺโญ,

ตณฺหกฺขเยเยว รติํ กเรยฺยฯ

สุชนปฺปสาทสํเวคตฺถาย กเต มหาวํเส

ฉ ราชโก นาม

จตุปญฺญาสติโม ปริจฺเฉโทฯ

ปญฺจปญฺญาสติม ปริจฺเฉท

โรหณาราติ วิชโยนาม

[1]

โลกนาโม จมูนาโถ, มกฺขกุทฺรูสวาสิโก;

สจฺจปฏิญฺโญ ธีติมา, โจฬทปฺปวิฆาตโนฯ

[2]

อภิภูย ชเน ปตฺวา, รชฺชํ โรหณมณฺฑเล;

วสี กาชรคามมฺหิ, จาริตฺตวิธิโกวิโทฯ

[3]

อหุ ตทา กิตฺตินาโม, ราชปุตฺโต มหพฺพโล;

ตสฺส วํสาทิสมฺปตฺตี, นุปุพฺเพน ปวุจฺจเตฯ

[4]

สุโต กสฺสปภูปสฺส, มาณนาเมน วิสฺสุโต;

อาทิปาโท อหุ ธีโร, สทาจารวิภูสิโตฯ

[5]

ตสฺสา’ถ เชฏฺฐโก ภาตา, มาณวมฺโม มหามติ;

โคกณฺณกสมีปฏฺฐ-นทีตีเร นิสีทิยฯ

[6]

กตมนฺตุปจาโร โส, ยถาวิธิมเสสโต;

อกฺขมาลํ คเหตฺวาน, มนฺตํ ชปฺปิตุมารภิฯ

[7]

กุมาโร กิร ภตฺตคฺเค, ปาตุราสิ สวาหโน;

สิขณฺฑิ มุขตุณฺเฑน, พลิปฏฺฏํ วิขณฺฑิยฯ

[8]

สจฺฉิทฺทเก นาฬิเกร-กปาเล วิจฺจุโนทเก;

ลูเข ชลมปสฺสนฺโต, ชปนฺตสฺส มุขํคโตฯ

[9]

ตโต ภาวินิํ สิทฺธิ, มเปกฺขํ นยนํ สกํ;

ตสฺโสปเนสิ, นิพฺภิชฺช, โสปิ ตํ สหสาปิจิฯ

[10]

กุมาโร ตสฺส สนฺตุฏฺโฐ, กุมารสฺสาภิปตฺถิตํ;

วรํ ปทาย นภสา, ราชมาโน คโต ตโตฯ

[11]

ภินฺเนกนยนํ ทิสฺวา, สจิวาตํ ปโร ทิสุํ;

วรลาภํ ปกาเสตฺวา, สมสฺสาเสสิ โส ชเนฯ

[12]

ตโต โส สจิวาตสฺส, สนฺตุฏฺฐาราธยิํสุ ตํ;

อนุราธปุรํ ปตฺวา, ภิเสโก การิโย อิติฯ

[13]

อตฺโถ โก มมรชฺเชน, วิกลงฺคสฺส สมฺปติ;

ตโปกมฺมํ กริสฺสามิ, ปพฺพชฺชมุปคมฺมหํฯ

[14]

กณิฏฺโฐ มาณนาโม จ, ลงฺการชฺชํ กมาคตํ;

ปาเลตุ อิติ โส รชฺชํ, สมฺปตฺตํ สมฺปฏิกฺขิปิฯ

[15]

วิญฺญาตจิตฺตสญฺจารา, สจิวา ตสฺส สพฺพถา;

วตฺตุเมตํ กณิฏฺฐสฺส, เปเสสุํ ปุริเส ตทาฯ

[16]

สุตฺวา ตํ สีฆมาคมฺม, ปสฺสิตฺวา สกภาตรํ;

ปติตฺวา ปาทมูลมฺหิ, พหุํ กนฺทิย โรทิยฯ

[17]

เชฏฺเฐน ภาตรา สทฺธิ-มนุราธปุรํ คโต;

มกุฏํ ตตฺถ ธาเรสิ, เชฏฺฐจิตฺตานุวตฺตโกฯ

[18]

ตโต’ภยคิริํ คนฺตฺวา, ปพฺพชฺชํ สกภาตุโน;

ยต โย ตตฺถ ยาจิตฺถ, พหุมานปุรสฺสรํฯ

[19]

ตโต เต ยตโย ตสฺส, ปพฺพชฺชมุปสมฺปทํ;

อกํสุ วิกลงฺคสฺส, สิกฺขาปทนิราทราฯ

[20]

ปริเวณมุตฺตโรฬ-มุฬารํ ตสฺส การิย;

กตฺวา ตํ ปริเวณสฺส, สามิกํ ธรณี ปติฯ

[21]

ภิกฺขูนํ ฉสตํ ตตฺถ, วิธาย ตทธีนกํ;

ปริหาเร อทา ตสฺส, เปสฺสวคฺเค จ ปญฺจ โสฯ

[22]

สมปฺเปสิ จ โส นานา-สิปฺปกมฺมวิจกฺขเณ;

ชเน จากา ตทายตฺเต, โส ทาฐาธาตุรกฺขิเยฯ

[23]

ตสฺเสวาทกรา’เหสุํ, ภิกฺขู’ภยคิริมฺหิ เต;

ราชา จ โลกํ ปาเลสิ, สมฺมา ตสฺสานุสิฏฺฐิยาฯ

[24]

ชนา ตพฺพํสชา เกจิ, ตํ รชฺชนิรเปกฺขกา;

นิวสิํสุ ยถากามํ, มหาสามิ ปทํสิตาฯ

[25]

เอตสฺส มาณวมฺมสฺส, รญฺโญ ธมฺมนยญฺญุโน;

อคฺคโพธิกุมาราทิ-ปุตฺตนตฺตุกฺกมาคเตฯ

[26]

วํเส วิสุทฺเธ ชาตสฺส, ภูปาลนฺวยมุทฺธนิ;

สมาโสฬสกงฺกายํ, สมฺมา รชฺชานุสาสิโนฯ

[27]

มหีปสฺส มหินฺทสฺส, ทุเว มากุลธีตโร;

เทวลา โลกิกา จาติ, นามโต วิสฺสุตา สุภาฯ

[28]

เอตาสุ ทฺวีสุ ธีตาสุ, โลกิกา มาตุลตฺตชํ;

ปฏิจฺจ ราชตนยํ, สุภํ กสฺสปนามกํฯ

[29]

สา โมคฺคลฺลาน โลกวฺเห, ปุตฺเต ทฺเว ลภิ โสภเน;

เตสุ เชฏฺฐสุโต โลก-สาสนาธารโกวิโทฯ

[30]

มหาสามีติ ปญฺญาโต, สงฺฆุปาสนปาลโย;

เนกสารคุณาวาโส, วาสํ กปฺเปสิ โรหเณฯ

[31]

ทาโฐปติสฺส ราชสฺส, นตฺตา สุคตสาสเน;

ปพฺพชฺชูปคโต สทฺโธ, ธุตวา สีลสํวุโตฯ

[32]

ปหิตตฺโต วิจิตฺโตโส, ปนฺตเสนาสเน วสี;

คุณํ สพฺพตฺถ วณฺเณสุํ, ตสฺมิํ เทวา ปสีทิยฯ

[33]

คุณํ สุณิตฺวา ลํกินฺโท, ตทา สพฺพตฺถ ปตฺถฏํ;

อุปสงฺกมฺม ตํ นตฺวา, กาตุมตฺตานุสาสนํฯ

[34]

อาราธยมนิจฺฉนฺตํ, ยาจิตฺวาน ปุนปฺปุนํ;

อานีย วาสยิตฺวา ตํ, ปาสาเท สาธุการิเตฯ

[35]

ยติสฺสรสฺส วสโต, กตฺถ ราชาคุณปฺปิโย;

ตสฺสานุสิฏฺฐิมคฺคฏฺโฐ, โลกํ ธมฺเมน ปาลยิฯ

[36]

อุทฺทิสฺสาราธนํ สมฺมา, ลํกินฺเทน กตํ ตทา;

เสลนฺตราภินิกฺขมฺม, ยตินฺโท โส ทยานุโคฯ

[37]

ยโต ภิกฺขู สมูเหตฺวา, วาสํ กปฺเปสิ ยตฺถ โส;

เสลนฺตรสมูโห’ติ, วิกฺขฺยาติํ โส ตโต คโตฯ

[38]

ตโต ปฏฺฐาย วาเสตฺวา, รตฺติยํ เทวปลฺลิยํ;

เทวตานุมตํ ภิกฺขุํ, มูลฐาเน ฐเปนฺติ หิฯ

[39]

มูลตฺตมาวสนฺตานํ, ยตีนมนุสาสนา;

ลํกิสฺสรา ปวตฺตนฺติ, ปาเลนฺตา โลกสาสนํฯ

[40]

ตสฺส ทาโฐปติสฺสสฺส, วํสชํ ราชปุตฺตกํ;

โพธิํ ปฏิจฺจ ตพฺพํสา, พุทฺธนามา กุมาริกาฯ

[41]

อลตฺถ โลกิตํ นาม, ธีตรํ วรลกฺขณํ;

กาเลน สา ปทินฺนา’สิ, โมคฺคลฺลานสฺส ธีมโตฯ

[42]

สา ตํ ปฏิจฺจ กิตฺติญฺจ, มิตฺตํ นาม กุมาริกํ;

มหินฺทํ รกฺขิตํ จาปิ, ลติตฺถ จตุโร ปชาฯ

[43]

อหุ เชฏฺฐสุโต ธีโร, วีโร เตรสวสฺสิโก;

กตหตฺโถ วิเสเสน, ธนุสิปฺปมฺหิ โส ตโตฯ

[44]

กถํ ลงฺกํ คเหสฺสามิ, ทูเรตฺวา’ราติ กณฺฏกํ;

อิติ จินฺตาปโรคาเม, มูลสาลวฺหเย วสีฯ

[45]

เอโก มหาพโล วีโร, พุทฺธราโชติ วิสฺสุโต;

วิโลมวตฺตี หุตฺวาน, โลกเสนานิโน ตทาฯ

[46]

ปลาโต จุณฺณสาลวฺหํ, ขิปฺปํ ชนปทํ ตหิํ;

กิตฺตาทิเก ชเน เนเก, วเส วตฺติย สพฺพถาฯ

[47]

สทฺธิํ พนฺธูหิ สงฺคาม-สูเรหิ พหุเกหิ โส;

มลยาจลปาเทสุ, วสี ทุปฺปสโห ตทาฯ

[48]

ตสฺส’นฺติกมุปาคมฺม, สํวจฺฉริกนายโก;

สงฺโฆ นาม กุมารสฺส, สรูปํ สาธุวํ พฺรวิฯ

[49]

มหาสามิสฺส ตนโย, เชฏฺโฐ กิตฺติ สนามโก;

ธญฺญลกฺขณสมฺปนฺโน, สมฺปนฺนมติวิกฺกโมฯ

[50]

ชมฺพุทีเปปิ ตํ รชฺชํ, กตฺตุเมกาตปตฺตกํ;

สมตฺโถติ วิจินฺเตปิ, ลงฺกาทีปมฺหิ กา กถาฯ

[51]

ตสฺส โส วจนํ สุตฺวา, เสวิตพฺโพ กุมารโก;

อิติ นิจฺฉิย เปเสสิ, กุมารสฺส’นฺติกํ ชเนฯ

[52]

สุณิตฺวา โส วโจ เตสํ, นิวตฺตนภยา วิภู;

อชานหํ ปิตุนฺนํ โส, วีโร ธนุสหายโกฯ

[53]

เคหา นิกฺขมฺม ปสฺสนฺโต, สุนิมิตฺตานิเนกธา;

อคาลหุํ สรีวคฺค-ปิฏฺฐิคามํ มหามติฯ

[54]

ตหิํ โส นิวสํ วีโร, เปสยิตฺวา สเสวเก;

วิปกฺขาธิฏฺฐิตํ เชสิ, โพธิวาลวฺหคามกํฯ

[55]

ตโต’ภิมานี เสนานี, เสนํ โส ตตฺถ เปสยิ;

สา ปริกฺขิปตํ คามํ, สงฺคามาย สมารภีฯ

[56]

กุมาโร เตหิ ยุชฺฌนฺโต, สุภโฏ ปฏุวิกฺกโม;

ทิสาสุ วิกิรีสพฺเพ, ตุลํ จณฺโฑว มาฬุโตฯ

[57]

จุณฺณสาลํ ชนปทํ, คนฺตฺวา ฐานวิทู ตทา;

ตหิํ วสํ วเสกาสิ, สพฺพํ มลยมณฺฑลํฯ

[58]

ตทาปิ เสนํ เสนินฺโท, เปเสตฺวา อสกิํ สกํ;

อภิภูติมสกฺโกนฺโต, กาตุํ ทุมฺมนตํ คโตฯ

[59]

มกฺขกุทฺรุสวาสิสฺส, สจิปสฺสาถ กิตฺติโน;

สุโต มหพฺพโล เทว-มลฺโลติ วิทิโต ตทาฯ

[60]

สหิโต พนฺธุมิตฺเตหิ, พหู โรหณวาสิโน;

สมาทายา’ภิคนฺตฺวาน, กุมารํ ปสฺสิ สาทโรฯ

[61]

พนฺธิย ฉุริกํ เฉโก, โส ปนฺนรสวสฺสิโก;

อาทิปาทปทํ ตตฺถ, สมฺปาปุณิ มหายโสฯ

[62]

ตโต หิรญฺญมลย, มุปาคมฺม มหพฺพโล;

ตหิํ เรมุณเสลมฺหิ, ขนฺธาวารํ นิพนฺธยิฯ

[63]

ตตฺถาปิ เสนํ เปเสตฺวา, สงฺคาเมนฺโต จมูปติ;

อลทฺธวิชโย ฉนฺทํ, ปุนยุทฺเธ ชหิตโตฯ

[64]

โลกนาโม จมูนาโถ, โลกํ หิตฺวา สกํ ตทา;

อหุ วสฺสมฺหิ ฉฏฺเฐโส, ปรโลกปรายโนฯ

[65]

ตทา กสฺสปนาเมโก, เกสธาตุกนายโก;

ชเน’ภิภูยวตฺเตสิ, นีชาณํ โรหเณ ตทาฯ

[66]

สุตฺวา ตํ โจฬสามนฺโต, ปุฬตฺถินครา ตทา;

นิกฺขมฺม ยุทฺธสนทฺโธ, คนฺตฺวา กาชรคามกํฯ

[67]

เกสาธาตุ ตโต ยุทฺเธ, ภินฺทิตฺวา ทมิฬํ พลํ;

รกฺขปาสาณสีมายํ, ฐเปตฺวา รกฺขิเย ชเนฯ

[68]

ปฏิลทฺธชยุทฺทาโม, มหาเสนา ปุรกฺขโต;

ปุนราคมฺม ปาเวกฺขิ, วีโร กาชรคามกํฯ

[69]

ตทาทิปาโท สุตฺวาน, สพฺพํ สุตฺถีรธาตุโก;

เกสธาตุํ นิฆาเตตุํ, พลํ สนฺนยฺหิ เวคสาฯ

[70]

ปวตฺติํ ตํ สุณิตฺวา โส, สาภิมาโน ภุสํตโต;

สมตฺตํ พลมาทาย, สิปฺปตฺถลกมาคมาฯ

[71]

ปญฺจโยชนรฏฺฐาทิ-วาสิเกสุ พหูชเน;

สมาทาย สมาสนฺเน, ราชปุตฺเต สุทุชฺชเยฯ

[72]

วิรตฺตตญฺจ โส ญตฺวา, พหุนฺนํ รฏฺฐวาสินํ;

ทุกฺกรํ เอตฺถ ยุทฺธนฺติ, คโต โส ขทิรงฺคณิํฯ

[73]

มหาเสนาย ภูปาล สุโต โสฬสวสฺสีโก;

ขิปฺปํ วาเปกฺขิ โส วีต-ทโร กาชรคามกํฯ

[74]

ฉมฺมาสมนุโภตฺวาน, โรหณํ รุฏฺฐมานโส;

เกสธาตุกนาโถปิ, สงฺคามตฺถาย ตตฺถคาฯ

[75]

ราชปุตฺตสฺส เสนา’ถ, วตฺเตนฺติ สมรํ ขรํ;

เกสธาตุกนาถสฺส, สีสํ คณฺหิ มหพฺพลาฯ

[76]

อาคมฺม สตฺตรสวยํ กุมาโร;

สพฺพตฺถ ปตฺถฏมหายสกิตฺติเตโช;

สุมาทิเนก วิธิโยควิเสสทกฺโข;

ขีณาริกณฺฏกมกา’ขิลโรหณํ ตํฯ

สุชนปฺปสาทสํเวคตฺถาย กเต มหาวํเส

โรหณาราติวิชโย นาม

ปญฺจปญฺญาสติโม ปริจฺเฉโทฯ

ฉปญฺญาสติม ปริจฺเฉท